Örgütçü ‘ağabey’ Kahraman Başkan

‘Tayyip Bey’e dedim ki ‘bak Adalet ve Kalkınma güzel bir isim. Bir kuÅŸ iki kanatla uçar’. Tayyip Bey, bir baÅŸka isim vardı teklif edilen YAP yani Yeniden Atılım Partisi.... ‘YAP diye aksiyon var’ demiÅŸti. ‘Ama bak beyazlık var, aklık var (dedim). Yani isim bana aittir. AK Parti ismi münhasıran ve doÄŸrudan bana aittir.”

Ankara’nın OR-AN semtindeki milletvekili lojmanlarında Fazilet Partisi Ä°stanbul milletvekili Ä°smail Kahraman’a ait ev geniÅŸti. Kahraman’ın ailesi de Ä°stanbul’daydı. En önemlisi ise basın bu lojmanlara giremiyordu. Dolayısıyla altı ismin rahatça buluÅŸup çalışması için idealdi.

Recep Tayyip ErdoÄŸan, Abdullah Gül, Bülent Arınç, Abdülkadir Aksu, Abdüllatif Åžener ve Ä°smail Kahraman AK Parti’nin kuruluÅŸ çalışmalarını o lojman evinde yürüttüler. Ancak Kahraman kuruluÅŸunda yer aldığı hatta isim babası olduÄŸu bu partide yer almadı. Tüm ısrarları prensiplerini gerekçe göstererek reddetti.

Partide resmen görev üstlenmedi ama en önemli destekçilerinden biri oldu. Hem partinin, hem de Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın. 14 yıl aradan sonra onu aktif siyasete döndüren isim de hemÅŸehrisi, kardeÅŸi ErdoÄŸan oldu.

Ä°smail oÄŸlu Ä°smail

23 Mart 1940’ta, ErdoÄŸan’ın da memleketi olan Rize Ä°kizdere’de doÄŸdu. Babası askerdeyken doÄŸunca, ‘harbe giden gelmez’ diye düşünülerek babasının adı verildi. Ä°smail oÄŸlu Ä°smail oldu.

Babası savaÅŸtan saÄŸ saÄŸlim döndü. Baba Ä°smail, Demir Çelik Fabrikalarında memur olduÄŸu için aile 1944’te Karabük’e taşındı. Ä°lkokuldan lise ikinci sınıfa kadar Karabük Demir Çelik Lisesi’nde okudu.

1958’de ailesi Ä°stanbul’a göç etti. Babası Ä°stanbul’a gelince ticarete, Kahraman’ın ifadesiyle Karadenizlilerin ana mesleÄŸi inÅŸaata yani, yap –sata baÅŸladı. Kahraman da HaydarpaÅŸa Lisesi’nde eÄŸitimine devam etti.

Hukuk okudu ama mesleğini yapmadı

Lisede arkadaÅŸları ona avukat lakabını taksa da aklında doktorluk vardı. Ama ilk tercihi tıp yerine son tercihi Ä°stanbul Hukuk Fakültesi’ne girdi. ‘Seneye nasıl olsa tıbbiyeye gideceÄŸim’ diyerek baÅŸladı hukuk fakültesine.

Okurken hukuku sevdiÄŸini ve devam ettiÄŸini söylese de, fakülteyi bitirdikten sonra avukatlık yapmadı. Ä°ki davaya girer sadece. Bunlardan biri yanlarında çalışan Ä°spirli bir kalfanın Arnavut olmadığı halde ‘Arnavut’ olan soyadını deÄŸiÅŸtirmek istemesi üzerine açtığı davada olur. Kahraman’ın babasına “Hacı baba, beni akrabalığa kabul eder misin?” diyerek Kahraman soyadını almak ister. Kahraman davaya girer ve kalfanın soyadı deÄŸiÅŸir.

Ailesi de avukatlık yapmasını istemez. Bunun temelinde Anadolu’daki avukatlara bakış yatar. Kahraman şöyle anlatır:

"Anadolu’da yemin ettirirken şöyle ettirirler. ‘Allah muhtarların, mütevellilerin ve dava vekillerinin vebalini senden sorsun mu, bu böyle diye? Muhtar, devlet. Mütevelli cami parası onda duran maliye ve adalette dava vekili. Çok günahı vardır, vebali vardır. O yüzden avukatlık pek benimsenmiyor. Veballik kiÅŸiler olduÄŸu için ."

Annesi de zaten eve avukatlık cübbesi ile geldiÄŸini görünce “Benim oÄŸlum mu avukat. Çıkart o cübbeyi” der. Kahraman avukatlık yapmaz.

Memleketinde ise hukuk fakültesinde okuduÄŸunu bilen yakınları ‘hakim’ diye çağırırlar onu. Ama o hakim de olmaz. “1 gün hakimlik yapamadım. O kadar içimde uktedir ki” der.

İslâmcı kimliği

Ä°smail Kahraman muhafazakar bir ailede yetiÅŸti. Ãœzerinde “evinin ve çevresinin tesirlerinin iz bıraktığını” söyler. Bu izlere örnek olarak aÄŸabeyinin hafızlık eÄŸitimi sırasında yaÅŸadıklarını verir. Kahraman’ın anlattığına göre 18 kiÅŸilik hafız öğrenci grubu aralarından birini diÄŸerleri ders görürken nöbetçi olarak görevlendirir. Nöbetçi jandarma gelirse diye diÄŸerlerini uyarmakla görevlidir. “Çünkü” diyor Kahraman, “hafızlık yasaktı”. Ezanın Türkçe okunduÄŸu, ibadetin Türkçe yapıldığı dönemi kasteden Ä°smail Kahraman “Zorluyorlar... Dinden çıkarmak için...” diye anlatıyor o dönemi.

Örgütçü, teşkilatçı Kahraman

Bu yüzden 1950’de Demokrat Parti’nin (DP) iktidara geliÅŸini ak devrim olarak tanımlıyor. Çünkü DP döneminde ezan tekrar Arapça okunmaya baÅŸladı.

Kahraman ve arkadaÅŸlarına göre 1960’ta DP’nin askeri darbe ile iktidardan uzaklaÅŸtırılmasındaki ana aktörlerden biri ise Milli Türk Talebe BirliÄŸi’dir (MTTB). 1916 yılında kurulan gençlik örgütlenmesi MTTB, ‘solcuların’ elindedir.

Kahraman deÄŸiÅŸimlerde gençliÄŸin önemini kendilerine bu olayın gösterdiÄŸini belirtir. ‘Yanlışları yapana karşı biz darbe yapacağız’ derler. Ä°smail Kahraman o dönemi şöyle anlatıyor:

“Sandığa hürmet yok. Ee ne yapmak lazım. Cebri gelmek lazım. O halde öncelikle biz dernekleri halledeceÄŸiz. Ve cemiyetlerle dernekleri almak için faaliyete geçtik. Ä°lk aldığımız talebe cemiyeti Hukuk Fakültesi Talebe Cemiyeti’dir.”

Fakültenin ardından Ä°stanbul Ãœniversitesi Talebe BirliÄŸi, sonra da MTTB’nin “ele geçirilmesi” ile Ä°slâmcı örgütlenmenin gençlik ayağı tamamlanır.

Ä°smail Kahraman 1967’de MTTB baÅŸkanlığına geldi. Milli ve manevi deÄŸerlere baÄŸlı gençler yetiÅŸtirmeyi hedefledi. Etrafındakilerin deyimiyle en zor dönemde baÅŸkanlığı üstlendi. Çünkü o yıllar tüm dünyada olduÄŸu gibi Türkiye’de de gençlik hareketleri sokaklardaydı...

‘DiriliÅŸe’ karşı ‘Åžahlanış’ mitingleri

İşçi Partisi’nin düzenlediÄŸi DiriliÅŸ mitinglerine, Kahraman ve arkadaÅŸlarının Åžahlanış mitingleri ile karşılık verdiÄŸi yıllar. Kahraman kendileri açısından dönemi şöyle anlatıyor:

“O dönem için ABD ve Rusya vardı. Yani komünizm ve Batı. Biz MTTB olarak ‘üçüncü yol ve bunların dışında bir dünya görüşü var’ dedik. Ä°nanca dayalı olarak yürümeli Türkiye , misyonumuz bunu gerektiriyor. Biz bu misyonla kalkındık, cihan devleti olduk 20 milyon kilometre kareye ulaÅŸtık. 3 kıtada 8 denizde hüküm ifâ ettik (dedik).”

Ayasofya’da kılınan namaz

Kahraman ve arkadaÅŸlarını gazetelerin birinci sayfasına taşıyan olay ise 1967 yılında yaÅŸandı. Papa 6. Paul’un Türkiye ziyareti sırasında ibadete kapalı Ayasofya’yı gezerken dua etmesi, mekanın camii olduÄŸunu savunan Ä°slâmcıların tepkisini çekti. BaÅŸlarında Ä°smail Kahraman’ın bulunduÄŸu Ä°slâmcılar tepkilerini Ayasofya’ya namaz kılarak gösterdi. Kahraman bu olayı da “Dedemizden bize mirastır orası, camiidir. Orada namaz kılacağız dedik ve kıldık” diyerek anlatır.

İlk türban eylemi

1968’de Türkiye’deki ilk başörtüsü eylemini düzenleyenlerin başında da Kahraman var. AK Partide kuruluÅŸundan bu yana bakanlık görevinde bulunan Ali Babacan’ın halası Hatice Babacan, Ä°lahiyat Fakültesi’ndeki derslerine türbanıyla girmek ister. Ancak izin verilmez. Bunun üzerine Kahraman ve arkadaÅŸları 68 günlük ilk iÅŸgal ve boykot eylemini gerçekleÅŸtirir.

Kıbrıs Barış Harekatı sırasında da Kahraman ve 160 arkadaşı gönüllü asker olarak Yunanistan sınırına gitti. Kendilerine Kıbrıs Harp Gönüllüleri Öncüleri adını verdiler.

Kahraman 1969’da MTTB’deki görevini devretti.

Kahraman’ın yanı sıra, bugün AK Parti’de ya da Saadet Partisi’nde siyaset yapan bir çok isim MTTB’de yetiÅŸti. Tayyip ErdoÄŸan, Abdullah Gül, BeÅŸir Atalay, Bülent Arınç, Necati Çetinkaya, YaÅŸar Karayel bunlardan sadece bir kaçı.

MTTB yerine Birlik Vakfı

1980 Askeri Darbesi ile birçok sivil toplum kuruluÅŸu, dernek ve vakıf gibi MTTB de kapatıldı. Bunun üzerine Kahraman, 1983’de MTTB’nin devamı niteliÄŸinde olacak yeni bir oluÅŸumu baÅŸlattı: Birlik Vakfı

Kurucular Kurulu BaÅŸkanlığı’nı Kahraman’ın yürüttüğü vakfın diÄŸer kurucuları arasında AK Parti’de siyaset yapan isimler var. Recep Tayyip ErdoÄŸan, Ali CoÅŸkun, Cemil Çiçek, Ömer Dinçer, Abdülkadir Aksu gibi...

Birlik Vakfı Başkanlık Sistemini destekliyor

Birlik Vakfı 2012 yılında Meclis Anayasa UzlaÅŸma Komisyonu’na bir Anayasa taslağı sundu. Taslağı hazırlayan komisyonun baÅŸkanlığını da Ä°smail Kahraman yaptı.

Kahraman’ın Meclis BaÅŸkanlığı görevini üstlenmesi ile ilk çözmesi gereken konulardan biri HDP AÄŸrı milletvekili Leyla Zana’nın yemini olacak. Kahraman adaylık dilekçesini verdiÄŸinde bu konuyu soran gazetecilere “Biz kriz çözmeye alışığız. Bakacağız, inceleyeceÄŸiz.” dedi.

Kahraman nasıl bir yol izleyeceği henüz belli değil, ancak başında bulunduğu komisyon 2012 yılında milletvekili yeminin şu şekilde olmasını önermişti:

“Vatan ve milletin huzur ve refahı için çalışacağıma ve anayasayı savunacağıma ve saygı göstereceÄŸime namusum ve ÅŸerefim üzerine yemin ederim.”

Ä°steyen milletvekilinin inandığı kutsal kitap üzerine de bu yemini edebileceÄŸi önerisinin getirildiÄŸi taslakta hâlâ yürürlükte olan yemin metnindeki “demokratik ve laik Cumhuriyete, Atatürk ilke ve inkılâplarına baÄŸlı kalacağıma” bölümü yok.

Birlik Vakfı’nın baÅŸkanlık sistemi önerisi ise, AK Parti’nin komisyona sunduÄŸu tekliften bile daha detaylı. BaÅŸkan Yardımcısının görevlerine kadar tüm detayların sayıldığı yürütme bölümünde:

“Yürütme yetkisi halk tarafından seçilen Devlet BaÅŸkanına aittir. Devlet BaÅŸkanı yürütme organını tek başına temsil eder.”

“Devlet BaÅŸkanı yetkilerini kullanırken sorumsuzdur.”

Ä°fadesi var.

Kahraman baÅŸkanlık sistemini Türkiye için gerekli görüyor. BaÅŸkanlık sisteminin darbeleri önleyeceÄŸini söyleyen Kahraman’a göre Türkiye’nin istikrarı ve geliÅŸimini saÄŸlayacak. 

Kahraman’ın siyasi hayatı

Milli Görüş lideri Necmettin Erbakan’a öğrenciyken verdiÄŸi destek daha sonrasında da sürdü. Erbakan’ın kurduÄŸu Millî Nizam Partisi’nin (MNP) kuruluÅŸ çalışmalarına katıldı. Ancak 40 yaşından küçük olması nedeniyle partinin kurucuları arasında yer alamadı.

1977 seçimlerinde Milli Selâmet Partisi’nden (MSP) Rize milletvekili adayı oldu ama kazanamadı.

1995’de kurulan Refahyol Hükümeti’nde ise Kültür Bakanı olarak görevlendirildi. Kahraman DYP ile kurulan bu koalisyon hükümetinde Erbakan kendisine bu bakanlığı uygun gördüğünde aslında kabul etmek istemedi. Kahraman itirazının nedenini ‘bakanlığın yapısı’ olarak gösterdi. Ancak Erbakan’ın dediÄŸi oldu.

Kahraman’ın bakanlığı RP’lilere göre bakanlığın asli fonksiyonlarına dönüşünü saÄŸladı. Topkapı Sarayı’nda sergilenen Kutsal Emanetler için kaldırılan 24 saat Kur –an tilâvetini tekrar baÅŸlatması, Kültür Bakanlığı’na baÄŸlı kuruluÅŸlarda Osmanlıca kurslarının açılmasını saÄŸlaması, RP’lilerin örnek gösterdiÄŸi icraatları oldu. Ancak öte yandan bunlar 28 Åžubat sürecinde Kahraman’ın en çok eleÅŸtirilen ve tepki gösterilen isimler arasında yer almasına neden oldu.

ÖrneÄŸin Taksim’de cami projesine imza atmadığı için ünlü Bizantolog ve sanat tarihçisi Semavi Eyice’yi Anıtlar Kurulu’ndan “O camiye imza atmadı, ben de kapının önüne koydum” dedi.

Kahraman o günlerde yaşananları kendi perspektifinden anlatıyor:

"Kültür Bakanlığı’nda kadın memur sayısı 650 idi. Bir gazete ‘Kadın düşmanı Bakan’, 850 kadının iÅŸine son verdi, diye haber yapmış. Bakanlıkta çalışan 650 kadın memurdan 850’sinin iÅŸine son vermiÅŸim. Haberi yapan muhabire dedim ki; ‘Hanımefendi haberinizi okudum gazetede. 850 mi 650 mi büyük- ‘Gayet tabii 850’ dedi. ‘Yani 850, 650’ye sığmaz deÄŸil mi-‘ dedim. ‘Sığmaz’ dedi. Bu süreçte, tayin isteyen ve emekli olan ise 28 kiÅŸi. ‘Peki siz bu 28’i, 650 deÄŸil de 850 diye yazıyorsunuz, hiç mi vicdanınız rahatsız olmayacak- Sizi ÅŸikayet edeceÄŸim’ dedim. ‘Basın ÅŸeref divanına mı’, dedi- ‘Hayır’ dedim. ‘Mahkemeye mi-‘, ‘Hayır. Cenab-ı Allah’a inanıyorum, hesap gününde bu hesabı senle görüşeceÄŸiz’ dedim. O günden sonra aleyhimde yazmadı."

Faziletin yerine AK Parti’yi önerdi

Ä°smail Kahraman AK Parti’nin isim babası fakat bu ismi aslında onlardan önce Necmettin Erbakan’a önermiÅŸti. Refah Partisi’nin kapatılması ardından yeni bir partinin kurulması gündeme gelince Kahraman Erbakan’a partinin adını Adalet ve Kalkınma Partisi koymayı teklif etti.

Kahraman’ın aklına bu fikri getiren ise Nuri DemiraÄŸ’ın Milli Kalkınma Partisi’ydi. ‘Kalkınma lazım ama maneviyat ta lazım yani adalet de lazım’ diye düşündüğünü söyleyen Kahraman’ın önerisini Erbakan reddetti ve partinin adını Fazilet koydu.

Kahraman, Fazilet Partisi’nde de Ä°stanbul milletvekilliÄŸi yaptı. AK Parti’nin kuruluÅŸu sırasında tüm çalışmaların da içinde yer aldı ama 2002’den sonra aktif siyasetten çekildi.

Siyasete ara verdiÄŸi dönemde yine dernek ve vakıflarda görevler almaya devam etti. ÖrneÄŸin Rize’deki Recep Tayyip ErdoÄŸan Ãœniversitesi GeliÅŸtirme Vakfı Kurucular Kurulu’nun Mütevelli Heyeti BaÅŸkanlığı’nı üstlendi.

Masasında kimse para ödeyemez

AK Parti’nin ‘aÄŸabey’lerinden Bülent Arınç’ın bile ‘aÄŸabey’ dediÄŸi Ä°smail Kahraman’ın yakın çevresi, en önemli özelliklerinden birinin masadaki kimseye hesap ödetmemesi olduÄŸunu söylüyor. Bu babasından aldığı bir öğüdün sonucu. Babası “masada senden yaÅŸlı bir kiÅŸi yoksa hesabı hep sen öde” demiÅŸ. Kahraman da bu öğüdü tutmuÅŸ. Bugüne kadar bulunduÄŸu masada hesap ödediÄŸini söyleyen neredeyse yok.

Siyasete dönüş

Ä°smail Kahraman siyasete 14 yıl aradan sonra 26. Dönem milletvekili seçimi ile döndü. CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan’ın ısrarı ile, onun aday olduÄŸu sıradan, Ä°stanbul 1. Bölge 1. sıradan seçildi. Partide bazı isimler Meclis’in en yaÅŸlı ikinci ismi olan Kahraman’ın Meclis BaÅŸkanlığını üstlenemeyeceÄŸini düşünse de o çetrefilli geçeceÄŸi anlaşılan bir dönemde adaylığı kabul etti.

AK Parti 18 Kasım 2015’te Kahraman’ın adını Meclis BaÅŸkan adayı olarak açıkladı.

Kaynaklar: Ãœsküdar Belediyesi’nin düzenlediÄŸi Ä°smail Kahraman’a Vefa Gecesi’nde gösterilen "Gençlikte Köprübaşı: Ä°smail Kahraman" adlı belgesel, Anadolu Ajansı, Cumhuriyet Gazetesi, Aksiyon Dergisi, Milli Türk Talebe BirliÄŸi internet sitesi, Birlik Vakfı internet sitesi, Recep Tayyip ErdoÄŸan Ãœniversitesi internet sitesi